Εδώ και κάποιο καιρό έχω δει το κόσμο να αλλάζει, νέες συνθήκες, νέοι νόμοι, νέες προκαταλήψεις, νέοι φόβοι, ανακατάταξη δυνάμεων. Πολλοί θα πουν, πως ένας COVID-19, τα άλλαξε όλα… Αλλά όχι, αυτό ήταν και να είναι για πάντα η αφορμή. Μία πανδημία, μπορεί να φέρνει κινδύνους, αλλά η ανθρωπότητα, έχει περάσει πολλές πανδημίες και τουλάχιστο, από ιστορικές αναφορές, ποτέ δεν ήταν έτσι. Αυτή ήταν η πρώτη φορά, όπου η ενημέρωση είτε ειλικρινής, είτε καθοδηγούμενη οδήγησε τη πορεία των πραγμάτων. Κάθε τύπου μέσο, εξέπεμψε μήνυμα στους πολίτες να προστατευτούν. Οι επιστήμονες εξηγούσαν το φόβο εξάπλωσης της πανδημίας, κι ο κόσμος φοβήθηκε και διχάστηκε. Δίνοντας χώρο για πρώτη φορά, να φανούν μερικά από τα πραγματικά προβλήματα της σύγχρονης ανθρώπινης κοινωνίας. Η χρόνια υποβόσκουσα σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ διάφορων οικονομικών δυνάμεων. Οι διαφορές στη νοοτροπία μεταξύ των καλυτέρα εκπαιδευμένων και πιο εύπορων σε σχέση με κατώτερης εκπαίδευσης και φτωχότερων τάξεων και περιοχών. Όπως και οι εσωτερικές διαφορές κοινωνικών ομάδων αλλά και τι συμβαίνει όταν άτομα αυτών, εκτίθενται σε διαφορετικά περιβάλλοντα και άμεσα κανάλια πληροφόρησης.
Γενική κατάσταση
Όλος ο πλανήτης, το τελευταίο χρόνο, περνάει μια πρωτοφανής κατάσταση, κατά την οποία όλοι μιλούν για το κίνδυνο της πανδημίας. Ωστόσο, η πανδημία είναι ένα γεγονός, το οποίο συνέβη και παλαιότερα και θα ξανασυμβεί. Αυτή τη φορά όμως γίναμε μάρτυρες μία πραγματικότητας, που ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο προφανής. Της πραγματικότητας των αριθμών, κατά τη αγγλική λέξη logistics. Με λίγα λόγια, ο λόγος για των οποίο τρόμαξε τόσο πολύ ο κλάδος της υγείας και οι κυβερνήσεις, δεν είναι το πόσος κόσμος θα πεθάνει. Όσο σκληρό και να ακούγεται αυτό. Ο λόγος, είναι το οικονομικό κόστος. Και δε μιλάμε μόνο για το πόσο θα πληρώσουν οι κυβερνήσεις το κλάδο της υγείας, αλλά και για τεράστιες απώλειες στη παραγωγή, λόγω απωλειών παραγωγικών μονάδων της κοινωνίας (εργατικού δυναμικού). Οι οικονομικά ασθενείς τάξεις και περιοχές, είναι το εργατικό δυναμικό που τροφοδοτεί των αναπτυγμένο κόσμο. Αυτές έχουν μειωμένη πρόσβαση σε κοινωνικές παροχές, τροφή, φάρμακα και υγεία. Με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο ευάλωτες σε μία πανδημία. Και μάλιστα σε μία εποχή, που μία τέτοια καταστροφή στη παραγωγή θα σήμαινε ανατροπή ολοκλήρων συστημάτων. Αντ’ αυτού, λοιπόν, η κατάσταση έπρεπε να ρυθμιστεί και αντί της ανατροπής συστημάτων να επιβληθούν αλλαγές με ή χωρίς τη συγκατάθεση των πολιτών για να προστατευθεί ο παρών τρόπος ζωής. Οι αλλαγές δεν είναι πάντα και όλες κακές. Πάντα οι αλλαγές έχουν και καλό και κακό αντίκτυπο.
H πιο μεγάλη αλλαγή που ήρθε στο κόσμο είναι οι κανόνες μετακίνησης, και συμπεριφοράς σε ανοιχτούς και κλειστούς χώρους. Που ήταν κάτι πρωτόγνωρο, ενώ συνεχίζει να δημιουργεί αντιδράσεις και σύγχυση στους ανθρώπους. Είναι δύσκολο να καταλάβεις, τι είναι ασφαλές και τι όχι, και που είναι η χρυσή τομή στην τήρηση των κανόνων αποστασιοποίησης. Συνέπεια αυτού ήταν μία αλλαγή στην αγορά που μετακίνησε σε ένα μεγάλο βαθμό τη ζήτηση εργασίας. Οι θέσεις εργασίας στην εστίαση και την τοπική αγορά μειώθηκαν ενώ θέσεις εργασίας στο τομέα των υπηρεσιών από απόσταση, του λογισμικού, της υγείας και γενικότερα επιστημονικές και τεχνικές θέσεις αυξήθηκαν κατακόρυφα. Είδαμε θεαματική αύξηση του τζίρου του ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να μείνουν σπίτι, όπου είτε ενδυνάμωσε τους οικογενειακούς δεσμούς, είτε ενίσχυσε υπάρχοντα προβλήματα. Αλλά σε κάθε περίπτωση, βοήθησε να αλλάξουν οι ρυθμοί που ζούμε και να ρίξουμε μία καλύτερη ματιά στη καθημερινότητα, όπως και να καταλάβουμε την αξία των ανθρώπων στη ζωή μας.
Μία πιθανή εξέλιξη με αμφισβητούμενα αποτελέσματα…
Παράλληλα, πολλές χώρες άρχισαν πάλι να σκέφτονται τρόπους να δοθεί το λεγόμενο «καθολικό βασικό εισόδημα (universal basic income)» που εξασφαλίζει ότι κάθε πολίτης θα λαμβάνει τα ελάχιστα χρήματα και περίθαλψη για να ζήσει, ανεξάρτητα εάν είναι άνεργος ή εργάζεται. Μία πολύ θετική εξέλιξη, με ίσως θαυμάσιες ή θλιβερές συνέπειες. Ο λόγος που αναφέρομαι σε θλιβερές συνέπειες, είναι γιατί υπάρχουν άνθρωποι που είτε ψυχολογικών προβλημάτων, είτε κάποιου εθισμού, μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε πραγματικά να τους σκοτώσει. Γιατί δε θα χρειάζεται να δουλεύουν και η εργασία γι αυτούς τους ανθρώπους, βοηθάει πάρα πολύ στην εξισορρόπηση των προαναφερθέντων προβλημάτων. Αντίθετα, σε υγιείς ανθρώπους, θα μείωνε το άγχος και θα τους επέτρεπε να είναι πιο παραγωγικοί και δημιουργικοί στη ζωή τους. Επιπλέον, η κοινωνία μας, όπως και η ίδια η φύση είναι οργανωμένη γύρω από την επιβίωση του ισχυρότερου, που φυσικά δεν είναι αυτό που νομίζουμε. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ισχυρότερος είναι αυτός, που μπορεί να προσαρμοστεί πιο γρήγορα σε μία κατάσταση. Ένα καθολικό βασικό εισόδημα, θα μπορούσε να μειώσει των έμφυτο ανταγωνισμό. Και ως αποτέλεσμα να φέρει σε τέλμα τη τεχνολογική μας ανάπτυξη, κάτι που δεδομένου του ρυθμού της πληθυσμιακής αύξησης, θα ήταν καταστροφικό.
– Όπως είπα όλα τα πράγματα έχουν και καλές και κακές επιπτώσεις
Εσωτερικός διχασμός
Παρόλα αυτά, το μεγαλύτερο πρόβλημα που παρουσιάστηκε είναι ο διχασμός. Μόλις από τους πρώτους μήνες, παρουσιάστηκαν διάφορες θεωρίες. Κάποιες έλεγαν πως ο ιός είναι τεχνητός, κάποιες άλλες ότι δεν υπάρχει, και πως είναι κάποιο κοινωνικό πείραμα ή πως είναι ο τρόπος με τον οποίο θα μας επιβάλλουν να μας εμφυτευτούν υποδόρια μικροτσίπ που θα μας ελέγχουν σε κάθε κίνηση. Κάποιοι μάλιστα συνέδεσαν την εμφάνιση του ιού ως μία προσπάθεια να πέσει από τη θέση του ο τέως πρόεδρος των Η.Π.Α. Τώρα έχουμε το αντί-εμβολιαστικό κίνημα που θεωρεί ότι τα εμβόλια προκαλούν καρκίνο και αυτισμό. Το πρόβλημα με αυτές τις θεωρίες είναι πως εκφράζονται από τους ανθρώπους σαν να είναι γεγονός, και τα πιστεύουν χωρίς ιδιαίτερα αποδεικτικά στοιχεία επειδή είναι ενστικτωδώς αμυντικοί ως προς τις εξελίξεις, που δε μπορούν να αφομοιώσουν αρκετά γρήγορα. Έτσι, οι κοινωνικές ομάδες με φτωχότερη ακαδημαϊκή εκπαίδευση, που δε μπορούν να αφομοιώσουν τα δεδομένα αρκετά γρήγορα, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αποδεχτούν τις συγκεκριμένες θεωρίες. Ενώ άλλες ομάδες παίρνουν πιο λογική θέση ως προς τα γεγονότα. Αυτό, οδήγησε σε εσωτερικές τριβές και πολλές φορές διαδηλώσεις και επεισόδιά.
Βέβαια, οι άνθρωποι που πιστεύουν σε συνωμοσίες, δε σημαίνει πως δεν έχουν λόγους εκτός του φόβου να πιστεύουν ότι κάτι άλλο συμβαίνει και δεν είναι για όλα αιτία η πανδημία. Υπάρχει μια πικρή αλήθεια, που όλοι γνωρίζουμε, και δεν τιμά ιδιαίτερα το κλάδο της υγείας. Με την έναρξη της πανδημίας, κυβερνήσεις, οργανισμοί, εταιρίες, όπως και οι μεγάλες ομοσπονδίες του πλανήτη ανακοίνωσαν οικονομικά πακέτα στήριξης στα κράτη για την αντιμετώπιση της. Τα χρήματα αυτά, εκταμιεύονται ανάλογα τα κρούσματα και τους θανάτους από COVID-19 που παρουσιάζει κάθε κράτος. Όπως και διάφορα ερευνητικά κέντρα πήραν χορηγίες για να επιταχύνουν την έρευνα για το εμβόλιο για τον COVID-19, και αντιστοίχως κι αυτοί κρίνονται από τα λεγόμενα KDIs (key point indicators) ή αλλιώς project milestones. Έτσι, κλινικές, νοσοκομεία, οργανισμοί υγείας, ερευνητικά κέντρα, προσπαθούν με διάφορους τρόπους να μαγειρέψουν τους αριθμούς με τα δεδομένα για να πετύχουν μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις. Που φυσικά εκτός από ανήθικο, δίνει τροφή σε αρκετές θεωρίες γύρω από τον COVID-19 και την πανδημία.
Ως τελικό συμπέρασμα, όλα όσα γίνονται είναι ένας τρόπος να εξελιχθεί η κοινωνία μας και να προχωρήσει ο κόσμος με νέες δομές. Και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο γνώση. Το όλο πρόβλημα, πιστεύω πως θα βοηθήσει πολλές κυβερνήσεις να καταλάβουν την αξία της εκπαίδευσης και της υγείας. Έτσι, ώστε και οι άνθρωποι που ανήκουν στο εργατικό δυναμικό του πλανήτη να αποκτήσουν όχι μόνο καλύτερη ποιότητα ζωής αλλά και πλήρη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας αλλά και ευκαιρίες στην εκπαίδευση. Ώστε, οι ανθρωπότητα να βγει ισχυρότερη από αυτό το πρόβλημα.
